Dünya Braille Günü Kutlu Olsun

Günümüzde görmeyen ve görmesini okuma ve yazmada yeterli düzeyde kullanamayan bireyler yaygın olarak Braille yazı sistemini kullanmaktadırlar. Parmak uçlarıyla dokunarak okunan bu yazı sistemi, Louis Braille (1809-1852) tarafından geliştirilmiştir. Daha önce Latin harflerinin kabartılmasıyla görmeyen bireylere okuma yazma öğretimi yapılmaktaydı. Ancak Genç Körler Enstitüsü (L’Institute Nationale des Jeunes Aveugles)’nde öğretmenlik yapan Louis Braille bu yöntemin işlevsel olmadığını düşünmüş ve askeri amaçlı şifreli haberleşmede kullanılan bir tür kabartılmış yazı sisteminden esinlenerek altı noktalı yazı sistemini geliştirmiştir. Braille’in kendi ismiyle anılan bu yazı sistemi, okuma ve yazmanın daha kolay olması nedeniyle Avrupa ve Dünya’da hızla yaygınlaşarak günümüze kadar ulaşmıştır.

Kabartma, altı nokta gibi isimlerle de anılan Braille yazı sisteminde bir hücrede, yan yana iki sütunda üçer nokta olmak üzere, toplam altı nokta yer almaktadır. Altı noktanın farklı biçimlerde kabartılmasıyla harfler, rakamlar, matematik sembolleri ve müzik notaları oluşturulmaktadır. Braille yazı; kabartma yazı tableti ve kalemi, kabartma daktilo, kabartma ekranlar ve elektronik not alma cihazları ile okuyup yazılmaktadır. Hatta, günümüz teknolojisiyle telefon, tablet gibi akıllı cihazların ekranlarına dokunarak Braille yazı yazabilmek mümkündür.

Braille yazı sistemi, elektronik veya mürekkep baskılı kitap, dergi gibi yayınlara ulaşmalarını, yazı yazma ve not almalarını sağlaması nedeniyle görmeyen bireylerin günlük yaşam, eğitim ve iş yaşamında bağımsızlaşmalarına hizmet etmektedir. Görmeyen bireylerin okuma ve yazmalarına önemli katkıları olan Lois Braille’in doğum günü olan 4 Ocak her yıl Dünya Braille Günü olarak kutlanmaktadır.

Dünya Braille Günü kutlu olsun!

Kaynak:

Şafak, P. (Ed.) (2017). Görenler için Braille (kabartma) yazı rehberi. Ankara: Pegem